از یک کودک بخواهید تا با مقوا و چسب و ماژیک، یک کاردستی گوشی تلفن همراه هوشمند درست کند. به احتمال زیاد از نظر طراحی محصول یادشده شباهت قابل توجهی به گوشیهای اپل خواهد داشت! خب، حالا میتوانید از شرکت اپل شکایت کنید که طرح آیفون را از کاردستی کودک یادشده تقلید کرده است!
باور نمیکنید؟ حالا عرض میکنم خدمتتان...
گویا دادگاه پکن، اپل را به خاطر کپیبرداری از طراحی ظاهری یک گوشی زپرتی چینی که نام و نشانش را احتمالاً هرگز نشنیدهاید، محکوم کرده و فروش آیفون را در چین ممنوع نموده، که ظاهر iPhone 6 را یک شرکت چینی قبلاً طراحی کرده بوده است!
واقعیت این است که اپل همواره به طراحی بسیار ساده و در عین حال زیبا اهمیت میداده و سادگی از اصول طراحی او بوده است؛ دقیقاً همان نکتهای که اغلب طراحان صنعتی از آن میگریزند تا محصولات چشمگیرتری طراحی و تولید کنند. شاید اصلاً یکی از رازهای جذابیت اپل همین طراحی ساده و موقرش باشد. در هر صورت طرح ظاهری آن، هیچ پیچیدگی خاصی ندارد، و هیچوقت هم نداشته است. به راستی این طراحی سادهی ساده، این تختهی بیهیچ آرایه و خم و قوس، اَپل مثلاً چه چیزش را خواسته باشد از دیگری تقلید کند؟! (اصلاً شما اگر ببینید، شباهت آن گوشی چینی به اپل همانقدر است که شباهت همهی گوشیهای همراه دیگر به همدیگر!)
احتمالاً نکته را گرفتهاید! توجه دارید که چین برای اَپل -صرفاً- در خود چین تعیین تکلیف کرده و اینطور نبوده که به دادگاه جهانی شکایت کرده باشد.
بله، به نظر میرسد مسئله آنجاست که -هرچه باشد- اَپل سومین فروشندهی گوشی تلفن همراه در چین بوده، و یک برند خارجی است، و -اگرچه در خود چین مونتاژ میشود- به هر تقدیر عرصه را بر طراحان صنعتی و مهندسان کشورش تنگ میکند، و مشتی ارز را نیز از آن کشور خارج میسازد.
و چین مثل ایران نیست که وقتی تولیدکنندهی داخلیش دست و پا میزند، همچنان بیلبوردهای شهرهایش پر از طرحهای تبلیغاتی برند1های بیگانه باشد2؛ و تعرفههای واردات در مناطق آزاد و عدم کنترل درست و درمان ورود کالا؛ گوشیهای قاچاقی و محصولات خارجی را به مصاف دسترنج مردم کشورش بکشاند، و تولیدکنندهی داخلی را به خاک سیاه بنشاند.
1- «بنده از این کلمهی برند هم خیلی بدم میآید.» رهبر معظم انقلاب.
2- ولو برندهایی که در داخل مونتاژ میشوند! طراحی بومی و تولید داخلی -هرچند حداقلی باشد- از مونتاژ محصولی که همه چیزش وابستگی است بهتر است. عرض کردم که چین خودش مونتاژ کنندهی آیفون است. فتأمل جیّداً.
* فکر نمیکنم عنوان نیازی به توضیح داشته باشد. اینبار هم که مال همسایه واقعا غاز است، آمدهاند که همسایه غاز را از روی مرغ آنها کپی برداری کرده!